|
|
Đó là nơi tôi đang tới
|
|
Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn
CLARICE LISPECTOR (1925-1977)
Clarice Lispector, nhà văn chuyên viết truyện ngắn và tiểu thuyết, là một trong những khuôn mặt quan trọng nhất trong văn chương Ba-tây thế kỷ 20. Ngược lại với đa số nhà văn Ba-tây đương thời, nhãn quan nghệ thuật của bà vượt qua những giới hạn thời gian và địa lý; các trạng huống và nhân vật trong truyện của bà không phản ảnh hiện thực đời sống Ba-tây, mà mang tính hoàn vũ: đó là những gì mà con người ở mọi thời và mọi nơi trên trái đất có thể bắt gặp và cảm nhận — những gì ở đâu đó bên trong mỗi chúng ta.
Tiểu thuyết đầu tay của bà, Perto do Coração Selvagem ("Bên trái tim man dại", 1944) được xuất bản lúc bà mới 19 tuổi, và được giới phê bình khen ngợi về tài diễn đạt tinh tế những khía cạnh đời sống phức tạp của tuổi dậy thì. Những tác phẩm sau đó, như A Maçã no Escuro (Trái táo trong bóng tối", 1961), A Paixão Segundo G.H. ("Niềm đam mê qua nhãn giới của G.H.", 1964), Água Viva ("Dòng nước sinh động", 1973), đều đào xới tâm cảm của những con người lạc lõng, tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống, rồi gặp lại chính mình và chấp nhận tồn tại trong một thế giới mãi mãi lạ lùng.
Văn tài của Lispector biểu lộ rõ nét nhất qua những truyện ngắn. Những tập truyện ngắn nổi tiếng nhất của bà là Laços de Família ("Những ràng buộc gia đình", 1960), A Legião Estrangeira ("Đạo quân xa lạ", 1964), A Via Crucis do Corpo ("Những trạm thể xác", 1974) và Onde Estivestes de Noite ("Nơi có anh trong đêm tối", 1974).
Dưới đây là một truyện ngắn (hay một tuỳ bút? một bài thơ?) trong cuốn Onde Estivestes de Noite (bản Anh ngữ do Giovanni Pontiero dịch gồm một số truyện trích từ cuốn này và cuốn A Via Crucis do Corpo, dưới nhan đề chung là Soulstorm, với lời giới thiệu của Grace Paley, nhà xuất bản A New Directions Book ấn hành tại New York năm 1989).
___________________
ĐÓ LÀ NƠI TÔI ĐANG TỚI
Bên ngoài tầm tai nghe là một âm thanh, tại điểm tận cùng của nhãn giới là một hình dáng, ở đầu ngón tay là một vật thể – và đó là nơi tôi đang tới. Ở đầu cây bút chì là một đường kẻ. Nơi một ý nghĩ tan biến là một tư tưởng, sau hơi thở cuối cùng của niềm vui là niềm vui khác, trên đầu lưỡi gươm là ảo thuật – đó là nơi tôi đang tới. Ở đầu những ngón chân là cú nhảy. Như câu chuyện một người đã ra đi và không trở lại – đó là nơi tôi đang tới. Hay là tôi sẽ không đi? Đi chứ, tôi sẽ đi. Và tôi sẽ trở lại để xem mọi sự ra thế nào. Phải chăng chúng vẫn còn kỳ diệu. Hiện thực ư? Tôi mong đợi. Đó là nơi tôi đang tới. Trên đỉnh của một chữ là một chữ. Tôi muốn dùng chữ “hội tụ”, nhưng tôi không biết dùng nó khi nào và ở đâu. Trên trên mép rìa của hội tụ là gia đình. Trên trên mép rìa của gia đình là tôi. Trên trên mép rìa của riêng tôi là tôi. Tôi chính là nơi tôi đang tới. Và tôi rời bỏ chính tôi để nhìn thấy. Để nhìn thấy gì? Để nhìn thấy có gì ở đó. Sau cái chết thì hiện thực chính là nơi tôi sẽ đi tới. Ngay lúc này nó là một giấc chiêm bao. Một giấc chiêm bao định mệnh. Nhưng sau đó – sau đó mọi sự đều có thực. Và cái linh hồn tự do tìm một góc để cư ngụ. Tôi là một cái tôi mà tôi xướng lên. Tôi không biết tôi đang nói về điều gì. Tôi chẳng đang nói về điều gì cả. Tôi không là gì cả. Sau cái chết tôi sẽ mọc lên và gieo rải chính tôi khắp nơi, và người nào đó sẽ gọi tên tôi với tình yêu. Cái tên tội nghiệp của tôi chính là nơi tôi đang tới. Và từ đó tôi sẽ trở lại để gọi tên của người tôi yêu và các con tôi. Họ sẽ trả lời tôi. Cuối cùng tôi sẽ có một câu trả lời. Câu trả lời nào? Về tình yêu. Tình yêu: tôi yêu người quá đỗi. Tôi yêu tình yêu. Tình yêu thì màu đỏ. Ghen tuông màu lá cây. Đôi mắt tôi màu lá cây. Nhưng màu lá cây của chúng quá đậm nên trong một bức ảnh chúng trở thành đen. Bí mật của tôi là tôi có đôi mắt màu lá cây mà không ai biết. Bên ngoài tầm tay của tôi vẫn là tôi. Tôi đang năn nỉ, tôi, kẻ đang cần, kẻ đang cầu xin, kẻ đang khóc lóc, kẻ đang thở than. Nhưng tôi cũng là kẻ đang hát. Kẻ đang nói những chữ. Những chữ tan vào gió? Không hề gì, những cơn gió sẽ mang chúng trở về, và tôi sẽ giành chúng lại cho tôi. Tôi ở trên mép rìa của cơn gió. Những đỉnh cao lộng gió gọi tôi. Tôi đi, tôi là phù thuỷ. Và tôi hoán chuyển chính tôi. Ôi chó, linh hồn ngươi đi đâu? Có phải nó ở trên mép rìa của thân xác ngươi? Ta đang ở trên mép rìa của thân xác ta. Và ta đang dần dần tan biến. Tôi đang nói gì? Tôi đang nói tình yêu. Và trên mép rìa của tình yêu – chúng ta đứng đó.
--------------------------
Dịch theo bản Anh văn: “That’s Where I’m Going”, trong Clarice Lispector, Soulstorm, trans. Alexis Levitin, intr. Grace Paley (New York: New Directions Books, 1989) 146-147.
Những tác phẩm khác của Clarice Lispector:
Cảm hứng (truyện / tuỳ bút)
Ngực to, hông nở, đôi mắt trong, nâu, và mơ mộng. Thỉnh thoảng nàng có thể đột nhiên khóc nức nở. Nói quá nhanh đến mức ít khi có ai nghe rõ, nàng vui vẻ thú nhận, với một chút bồng bột: "Tôi nghĩ tôi sẽ không bao giờ trở thành một nhà văn. Tôi có quá... quá... ít điều để nói." ... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Những sợi tơ nhện (truyện / tuỳ bút)
... Chẳng có thiên tài chút nào, thì liệu tôi bắt được bao nhiêu điều khải thị, bao nhiêu phân tử bay trong không gian! Và con nhện khổng lồ ấy ẩn nấp trong căn buồng của ý thức tôi. Chao ôi, tuyệt vời biết mấy, cuộc sống với những mạng nhện giăng bẫy của nó... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Phỏng vấn chớp nhoáng với Pablo Neruda (phỏng vấn)
— Viết văn có làm cho nỗi thống khổ của cuộc sống dễ chịu đựng hơn không? / — Có, tất nhiên. Thực hành nghề nghiệp của mình, nếu bạn yêu thích nó, thì thật là một diễm phúc. Nếu không, nó chỉ là địa ngục. / — Thượng Đế là ai? / — Đôi khi là tất cả mọi người. Luôn luôn chẳng là gì cả... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Một sự thách đố cho các nhà phân tâm học | Nổi loạn | Tìm kiếm (truyện / tuỳ bút)
Tôi nằm chiêm bao thấy một con cá cởi quần áo và sống trần truồng mãi như thế. | Trong lúc họ rút những sợi chỉ khâu từ bàn tay tôi sau khi họ đã hoàn tất cuộc giải phẫu giữa các ngón tay, tôi gào lên... | Một con mèo kêu gào suốt đêm, dai dẳng đến mức đã lâu lắm rồi tôi mới cảm thấy một nỗi thương tâm đến thế cho cuộc sống... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Con đường thập giá (truyện / tuỳ bút)
Trên đường đi bộ về nhà, nàng mua một chiếc áo choàng tí hon cho đứa bé. Màu xanh, vì nàng chắc chắn nó sẽ là con trai. Nàng sẽ đặt tên gì cho cậu bé? Chỉ có một cái tên nàng có thể đặt cho nó: Jesus... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Năm truyện cực ngắn (truyện / tuỳ bút)
Hình tướng của tôi đánh lừa tôi. | Tất cả những cuộc thăm viếng tôi đã đón nhận trong đời tôi đều giống nhau: họ đến, ngồi xuống, và không nói gì cả... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Năm ý tưởng về việc viết (tiểu luận / nhận định)
... viết là kéo dài thời gian, là tách thời gian ra thành từng vi phân của mỗi giây đồng hồ và ban cho mỗi vi phân một đời sống không thể thay thế... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Sống như nhiên (truyện / tuỳ bút)
Vì thế, nàng, kẻ biết rằng mọi sự rồi sẽ chấm dứt, nắm lấy bàn tay tự do của người đàn ông trong đôi bàn tay của nàng, và nàng ngọt ngào cháy, cháy và bừng lên sáng rực... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Nhà lãnh đạo (truyện / tuỳ bút)
Nhà lãnh đạo bị khủng bố trong giấc ngủ. Có phải nhân dân đang đe doạ nhà lãnh đạo của họ không? Không, bởi nhà lãnh đạo chăm sóc cho nhân dân. Có phải nhân dân đang đe doạ nhà lãnh đạo của họ không?... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Những bước chân (truyện / tuỳ bút)
Khi bà nghe nhạc của Liszt, bà run rẩy từ đầu đến ngón chân. Bà đã từng xinh đẹp hồi còn trẻ. Và đã choáng váng khi hít mùi hoa hồng sâu vào lồng ngực... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021