[...] Không cao đàm hùng biện, cũng chẳng đa tình đa cảm. Và phô trương, còn ít hơn nữa. Bài thơ ở đây — trong cái toàn thể hạn định, tuy nhiên lại cực kỳ mạch lạc này — thật sống động nhờ một sự hài hước cũng tế nhị không kém gì nhọn bén, nhờ một sự sáng suốt và phức tạp của trí tuệ, nó có cái lễ độ là miễn cho chúng ta tôi không rõ là những thứ «miệng lưỡi tài tình» nào đó, thế tuy nhiên vẫn không từ bỏ bất cứ một tài nguyên nào của một thứ ngôn ngữ mà mọi nhà thơ đều có thể thèm muốn.

Chuyển động hơn nữa nhờ sự dịu dàng của ánh mắt hơn là của các từ, bài thơ của Ion Pop, để đặt những câu hỏi «đơn sơ» nhất, những câu hỏi về con người, tức thời đã đi tới chỗ chối bỏ cái ẩn dụ thiết định nó, không ồn ào, không dài dòng văn tự, nhờ một sự hiển nhiên buộc ta phải nhìn nhận. Và những câu hỏi này, cố nhiên là có tính cách đạo lý tự bản tính, cố nhiên là có tính cách vũ trụ do khung khổ của cái «cửa sổ» nơi chúng được ghi nhận, nhà thơ đã xoay chúng lại trước tiên hướng về chính bản thân mình.

Hamlet và Polonius trò chuyện ở đây, trong một nhà tù có tên gọi là Đan-mạch – hay thế giới. Họ không tách rời sự lễ độ hơn là Hamlet tách rời thanh đoản đao. Để chứa chất những giấc mơ của họ ở đấy, họ có những đám mây — con lạc đà, con chồn rái hay con cá voi — họ có và chúng ta có những chữ, Bước tiến vĩ đại, Babylone, một điệu allegro con brio và thư viện thành Alexandrie, một chiếc lông chim vàng-anh, người Cứu hỏa Vĩ đại, cái Trống Vĩ đại, một khung cửa sổ và sự nhục nhã lớn và những tính danh của chúng ta ghi (bằng phấn) trên các tầng trời... Cái nhà tù nổi danh gọi là Ru-ma-ni của «thập niên kỳ diệu», lúc này được mở lớn trước cái gì Rosencranz từng gọi là thế giới, mở lớn trước hình ảnh của chính chúng ta.

Ion Pop là một nhà thơ, sau những Vallejo hoặc Bacovia, những người xuất hiện ở đây không phải do sự tình cờ, có thể giúp chúng ta, có thể phục vụ chúng ta để tồn tại từ cái lưỡi dao để chặt, tùy ý thích chúng ta, những ẩn dụ, cơm bánh hoặc những mạch máu — chúng ta, những kẻ đã

mỏi mệt vì hãy còn và vẫn là

một biên giới.

[...]

-----------------------------

GÉRARD BAYO. Nhà thơ hiện đại Pháp, tác phẩm được dịch ra nhiều thứ tiếng, kể cả tiếng Việt và tiếng Ru,... Thân phụ đã hy sinh trong cuộc chiến tranh chống phát-xít Tây-ban-nha.