Việc thơ tôi có mặt trên tạp chí Việt có ý nghĩa như tôi có được tấm căn cước văn chương. Ngày thơ tôi hiện ra trong một góc văn bản dày cui của tờ Việt là ngày Sài Gòn trở nên thiệt đẹp. Bằng cách nào đó, giữa bóng tối Sài Gòn, tờ Việt được chuyền từ mắt qua mắt, trao từ tay qua tay như một dòng chảy hy vọng của văn chương Việt Nam. Chúa có ngôn sứ của chúa, những thân hữu Việt kiều liều mạng đưa về : Việt, Hợp Lưu, Tạp chí Thơ ... là ngôn sứ xứng đáng vinh danh của nghệ sĩ ngoài luồng.

Thiệt rủi, thơ tôi chỉ có mặt mấy số cuối cùng của tờ Việt. Chuyện tờ Việt đình bổn làm tôi rầu thúi ruột; tôi nhớ lúc đó đã nghĩ xấu, nói xấu “Mấy tay xứ chuột túi này chơi như dân chơi nửa mùa.” Vào cái hôm trời Sài Gòn nắng khác lạ, tôi được giới văn chương ngoài luồng truyền miệng: ”Mày hay gì chưa? Các anh Nguyễn Hưng Quốc, Hoàng Ngọc-Tuấn chuyển tờ Việt thành web Tiền Vệ.” Tôi ngớ người: “Web là thứ quái gì vậy?” Vào cái thời internet còn xa lạ, web là cõi viễn tưởng, tôi suýt khùng khi bóp đầu nghĩ miết: “Lớ ngớ máy tính như mình thì cách nào đọc? Cách nào gởi bài? Đúng là mình bị hành hạ rồi!”

Một trong những điều thiệt tệ của tôi là trí nhớ kém, càng tệ hơn vì không nhớ đủ và rõ sự kiện khai sinh Tiền Vệ mười năm trước. Nếu được kéo quá khứ lại gần, thì chuyện đầu tiên tôi muốn kéo về là chuyện được gặp anh Nguyễn Hưng Quốc và ít lâu sau gâp anh Hoàng Ngọc-Tuấn ở Sài Gòn. Trong buổi sơ giao, tôi nhìn anh Quốc như một nhà phê bình văn học lớn biến thành một ông mục sư kiêm ông thầy thông tuệ, và tôi thấy thú vị với ý tưởng đây là ông mục sư có sứ mạng truyền một đức tin mới cho văn chương tiếng Việt. Với anh Tuấn tôi lại tin rằng mình đang đối diện với phẩm chất nghệ sĩ - trí thức có sức hút của một ngọn núi nam châm.

Sau này tôi cũng biết chơi văn chương web, biết cách bay với đôi cánh và ý thức khoẻ mạnh trong không gian văn chương liên mạng tienve.org. Giờ đây nhìn lại, tôi thấy mình chính xác khi đã tin rằng Tiền Vệ là miền đất hứa của phẩm chất văn học tiên phong và ý thức tự do. Lúc viết những dòng này, tôi nhớ lắm và nể trọng lắm thầy Cù An Hưng, anh Nguyễn Đạt, Đinh Linh, Nguyễn Quốc Chánh, Phan Bá Thọ..., nhớ mọi góc cà phê, quán nhậu Sài Gòn nơi chúng tôi kéo văn chương thế giới và văn học hải ngoại về để thắp sáng sự kiêu hãnh.

Không có sự cô độc nào trước bóng tối ác hiểm của hệ thống độc tài kiểm duyệt và đặt bẫy. Đã chọn là thi sĩ và nhà văn tự do thì không có sự cô độc nào, cho dẫu là vẻ ngoài. Sự thật là vậy, bởi sự kiên nhẫn khinh thường loại chữ nghĩa chuồng trại luôn có không khí sạch và cần thiết hơn cho ý thức và sáng tạo.

----------------------------------

Các tác phẩm cùng đề tài: