Con người làm thành một toàn thể,

trừ phi đồng loại hắn quyết định khác.

*

Định mệnh của con người là gì? Là trở thành một con người.

*

Ngay cả khi đi qua dòng sông Âm phủ,*

con người cũng run rẩy trước ý nghĩ 'chìm xuồng'.

---------------

(*le Styx).

*

Có bao nhiêu người, để có thể chiêm ngưỡng lỗ rốn

của họ, chấp nhận uốn cong cần cổ?

*

Vấn đề quyền hạn: tới bao nhiêu thây ma

người ta có quyền nhầm lẫn?

*

Có những thời đại trong đó, khi nói trong

giấc ngủ, người ta nói dối.

*

Chìm đắm trong bóng tối là những Quốc gia

nơi những tên vô-lại ở dưới ánh đèn rọi.

*

Trái đất: cái chấm nọ dưới dấu hỏi!

*

Tính 'thích-khoe-của-quý'* đích thực cốt tại phô bày

những gì mình không có.

----------------------------

(*exhibitionisme: thích ở truồng trước công chúng)

*

Dù sao, một ngày kia, lưỡi dao của máy chém

cũng sẽ phải cùn nhụt trước một cái đầu!

*

Ôi, đã bao lần tội ác không bị trừng trị!

Vì cái cách quá tầm thường mà người ta đã thực hiện nó.

*

Khi người ta tháo gỡ vật bịt miệng cho một số người,

họ hóa câm luôn vì vui mừng.

*

Đôi khi chính cái cớ "không-có-mặt-tại-phạm-trường"*

lại là cái tạo thành tội ác.

--------------------

(*alibi: ‘bất-tại-trường’).

*

Bao nhiêu là rượu mừng đã được nâng lên với một chiếc ly

đầy cay đắng.

*

Hổ nhục biết bao cho tiếng sét khi kết thúc trong

những cột thu-lôi!

*

Vậy thời, thực ra, đó phải chăng là một phép mầu?

Những kẻ mà người ta sùng bái như thần thánh

thực sự mất dần, theo dòng ngày tháng,

những nét người của họ.

*

Đôi khi cái ghế quyền bính bức bách trườn vào

dưới "bàn khu"* của ai đó.

----------------

(*postérieur).

*

Hơn một người chỉ huy* bao quanh mình bằng những số không:

chúng nhắc nhở tới những cái phao cấp cứu.

--------------

(*timonier: tài công, người lèo lái).

*

Đừng chạy trốn

trước một kẻ thù đang bỏ trốn: y có thể ngờ rằng

mi bắt chước y.

*

Có những người tìm lại được cân bằng khi cán cân

nghiêng về phía thuận lợi cho họ.

Đã đăng:

Những suy tưởng rối bù [kỳ I]

Những suy tưởng rối bù [kỳ II]

Những suy tưởng rối bù [kỳ III]

Những suy tưởng rối bù [kỳ IV]

Những suy tưởng rối bù [kỳ V]

Những suy tưởng rối bù [kỳ VI]

Những suy tưởng rối bù [kỳ VII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ VIII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ IX]

Những suy tưởng rối bù [kỳ X]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XI]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XIII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XIV]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XV]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XVI]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XVII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XVIII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XIX]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XX]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XXI]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XXII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XXIII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XXIV]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XXV]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XXVI]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XXVII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ XXVIII]

----------------------------

Ghi chú của người dịch:

STANISŁAW JERZY LEC [đọc như Letz] là một nhà thơ Ba-lan, tác giả khoảng hai ngàn câu "cách ngôn". Ông sinh năm 1909 tại Lwów, ở Galicie, trong một gia đình Do-thái. Sau khi học luật và ngữ ngôn học Ba-lan, ông khởi nghiệp nhà báo và nhà thơ ở Vac-xa-va. Bị bắt nhốt trong trại tập trung của Đức quốc xã từ 1941 tới 1943, ông đã vượt thoát và gia nhập hàng ngũ quân kháng chiến.

Từ 1946 tới 1950, ông làm tùy viên báo chí cho Phái bộ chính trị Ba-lan ở Vienne. Và bắt đầu viết những câu “cách ngôn”.

Những câu “cách ngôn” này xuất hiện từ 1954 trên các tạp chí văn nghệ Ba-lan và, vào năm 1957, dưới hình thức ‘xã luận’, hết sức thành công cả ở trong lẫn ngoài nước, đặc biệt là ở Đức. Trong bản Pháp văn, người ta đã có nhận xét về những câu ấy như ".. sự cô đọng có tính cách xói mòn cao độ, chống lại sự man dã đen và đỏ của thời đại, chống lại sự tầm thường quá ồn ào của những kẻ tiếm đoạt quyền bính và ngôn ngữ, chống lại sự hèn nhát và ích kỷ chung của con người..."

Stanisław Jerzy Lec mất năm 1966.

Bản dịch dựa theo bản Pháp văn của André và Zofia Kozimor, do nhà xuất bản NOIR SUR BLANC in tại Lausanne vào tháng 10-1991, với nhiều minh họa của Roland Topor và lời đề tựa của Claude Roy.