Paz, Octavio
tiểu sử &  tác phẩm 

tác phẩm

Tình huynh đệ  (thơ) 
Tôi là một con người: sinh phận mong manh / và đêm đen bát ngát. / Nhưng tôi nhìn lên: / các tinh tú đang viết. / Bất giác tôi hiểu: / tôi cũng được viết ra... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Bước qua ánh sáng  (thơ) 
Bạn nâng chân trái / hướng về ngày / dừng lại và cười / và bắt đầu bước thong dong / trong khi mặt trời tĩnh lặng // Bạn nâng chân phải / hướng về mặt trời / dạo chơi thanh thản / chẳng vướng bận ngày là chỗ / mê trầm trong cây... [Bản dịch của Lê Nguyên Tịnh]

Vội vã  (truyện / tuỳ bút) 
... Tôi đi đi, lại lại, loay hoay, ngọ ngoạy, ra ra, vào vào, dáo dác, gật gù, nghe nhạc, gãi đầu, ho khạc, càu nhàu, mặc quần, khoác áo, chào giã biệt con người cũ của tôi, ngong ngóng về những gì sẽ tới. Không điều gì giữ chân tôi lại được. Tôi đang vội vã, tôi đang ra đi. Đi đâu? ... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)

Cầu nối và vực thẳm  (tiểu luận / nhận định) 
Paul Valéry đã nói một cách giản dị đến mức không thể bổ sung: Dịch thuật là tìm cách tạo ra những hiệu ứng đồng dạng bằng các phương tiện khác. Dịch thơ là một trường hợp ở cực điểm của vấn đề. Tuy nhiên đối với tôi, trong những giới hạn đã được nói tới, việc dịch thơ dường như không phải là bất khả... [Cù An Hưng trích & lược dịch] (...)

Với đôi mắt nhắm  (thơ) 
Với đôi mắt nhắm / em toả sáng bên trong / em là đá mù loà // Từng đêm từng đêm anh khắc vào em / với đôi mắt nhắm / em là đá phẳng... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Bó hoa xanh  (truyện / tuỳ bút) 
“Nhưng, tại sao anh cần cặp mắt của tôi?” “Đó là một cuồng vọng của người yêu tôi. Nàng muốn có một bó hoa kết bằng những cặp mắt xanh. Và thật khó tìm thấy những cặp mắt xanh trong vùng này...” [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)

Ngày Một tháng Giêng  (thơ) 
Những cánh cửa của năm, / như những cánh cửa của ngôn từ, / mở ra trước cõi miền chưa từng biết đến. / Đêm hôm qua em đã nói với anh: / ngày mai / chúng mình sẽ phải vẽ ra những ký hiệu, / phác thảo một phong cảnh, vạch ra một kế hoạch / trên trang đôi / của giấy và ngày. / Ngày mai chúng mình sẽ phát minh, / một lần nữa, / hiện thực của thế giới này... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Những điều kỳ diệu của sở nguyện  (truyện / tuỳ bút) 
... Có lẽ đó là một sự căm ghét không duyên cớ, một sự căm ghét thuần tuý. Nhưng cái cảm giác ấy nuôi dưỡng ông, mang sự nghiêm túc vào cuộc sống ông, mang sự uy nghi đường bệ cho tuổi tác ông. Mặc y phục đen, dường như ông để tang sớm cho nạn nhân của mình... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)

Kẻ khác  (thơ) 
Hắn tạo ra một khuôn mặt cho mình. / Phía sau khuôn mặt đó, / hắn đã sống đã chết và đã tái sinh / nhiều lần... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Tỉ dụ  (thơ) 
Một con bướm bay giữa những chiếc ô-tô, / Marie José nói với tôi: chắc chắn đó là Trang Tử, / trên bước du hành qua Nữu Ước. // Nhưng con bướm / không biết nó là con bướm / đang chiêm bao thấy mình là Trang Tử... (có băng ghi âm Octavio Paz đọc bài thơ này) [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Cái cây ở bên trong  (thơ) 
Mọc trong vầng trán tôi một cái cây, / Nó mọc vào trong đó. / Rễ nó là những mạch máu, / những dây thần kinh là cành, / những tàn lá rối rắm là những ý tưởng. / Cái liếc mắt của em làm nó bốc cháy... (có băng ghi âm Octavio Paz đọc bài thơ này) [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Gió, nước, đá  (thơ) 
Nước bào rỗng đá, / gió thổi tung nước, / đá cầm chân gió. / Nước, gió, đá. // Gió đẽo khắc vào đá, / đá là cốc đựng nước, / nước thoát ra thành gió. / Đá, gió, nước... (có băng ghi âm Octavio Paz đọc bài thơ này) [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Diễn ngôn : hành động  (thơ) 
Giữa điều tôi thấy và điều tôi nói, / giữa điều tôi nói và điều tôi giữ kín, / giữa điều tôi giữ kín và điều tôi mơ, / giữa điều tôi mơ và điều tôi quên: / thơ. // Nó trượt đi / giữa có và không, / nó nói / điều tôi giữ kín, / nó giữ kín / điều tôi nói, / nó mơ / điều tôi quên. // Nó không là diễn ngôn: / nó là hành động. / Nó là hành động / của diễn ngôn. // Thơ... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Đèn  (thơ) 
Ôm choàng và vồ chụp / đêm không thân thể / nỗi đau cô đơn / Ý nghĩ đen và hạt mầm cháy bỏng / nỗi đau của nước ngọt và lửa đắng... [Bản dịch của Lê Nguyên Tịnh]

Bằng hữu  (thơ) 
Giờ phút hằng chờ đợi là đây / Trên bàn ăn / lung linh / ngọn đèn vàng xoã tóc / Đêm tối biến khung cửa sổ thành vô hạn... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Đầu ngày  (thơ) 
Những bàn tay lạnh / vội vã tháo gỡ / từng miếng băng bóng tối / Tôi mở mắt / Còn đây / Tôi vẫn sống / Ngay giữa / Một vết thương tươi rói... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Ở đây  (thơ) 
Bước chân tôi rải dọc đường phố này / Vọng âm / Trên một đường phố khác / Mà ở đó / Tôi nghe bước chân tôi... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Thực chứng  (thơ) 
Nếu tia sáng trắng / từ ngọn đèn này có thực, và thực có / bàn tay này đang viết, có thực không / đôi mắt đang dõi nhìn điều tôi viết?... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Nguyện ngôn  (thơ) 
Những bờ môi lạnh của đêm / thốt lên một lời / thạch trụ của niềm đau / chẳng có ngôn từ, chỉ là đá tảng / không là đá tảng, chỉ có bóng đêm / tư tưởng bốc hơi / nước toả qua bờ môi tôi mờ đẫm / lời của sự thật / nguyên nhân của sai lầm tôi... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]

Kể và hát, bàn về thơ trương nở  (tiểu luận / nhận định) 
Thế nào là "thơ trương nở" (extensive poem)? Từ điển nói, trương, to extend, là tăng một cái gì đó, để nó chiếm thêm không gian. Trương còn nghĩa lan tràn, phát triển, làm rộng, phơi mở, chiếm phần đất lớn hơn... [Bản dịch của Nguyễn Quốc Trụ] (...)


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021