tin & thư | chuyên đề | tác phẩm mới | tác phẩm của tháng | đối thoại | tác giả | gửi bài | góp ý |
dẫn nhập | nhận định | tác phẩm | thảo luận |
danh mục chuyên đề
Tiền Vệ: văn học xung phong  [chuyên đề  10 NĂM TIỀN VỆ]

 

Mấy năm trước, nghe đến tên “Tiền Vệ” tự nhiên tôi thích ngay. Cảm tình này có được do bởi tôi yêu thích văn chương của Duyên Anh qua những sáng tác viết về đám trẻ mới lớn chơi đá bóng như Bồn Lừa, Thằng Vũ. Và tôi cũng mê bóng đá.

Thủ môn, hậu vệ, trung vệ và tiền vệ là ngôn ngữ thể thao. Khi nghe tên Tiền Vệ tôi mường tượng đến những cặp giò dai sức, xung phong tấn công, ở đây là tính xung phong trong văn học của hai anh Hoàng Ngọc-Tuấn và Nguyễn Hưng Quốc. Tôi thích đọc Tiền Vệ vì đặc tính này.

Thường vào mạng đọc nên năm 2006 khi nghe tin các anh Nguyễn Hưng Quốc, Hoàng Ngọc-Tuấn cùng hoạ sĩ Nguyễn Hưng Trinh qua California sinh hoạt văn nghệ, tôi đã đến tham dự.

Hôm đó có trưng bày tranh và nói chuyện văn học được tổ chức tại gia trang của luật sư Nguyễn Tâm ở San Jose với sự tham dự khá đông đủ của giới văn nghệ sĩ trong vùng.

Sau buổi hội thảo, tôi nói chuyện với anh Quốc và được anh chia sẻ thêm về việc bị đuổi ra khi anh vừa đặt chân đến phi trường ở Việt Nam. Tôi thật ngạc nhiên biết rằng anh hướng dẫn đoàn sinh viên từ Úc đi Việt Nam nghiên cứu mà lại bị cấm cửa không cho vào. Buồn cho anh nhưng tôi mừng cho Tiền Vệ, vì điều đó chứng tỏ sinh hoạt văn học nghệ thuật của tờ báo mạng này được quan chức văn hoá và công an ở Việt Nam chú ý.

Anh Quốc dạy ngôn ngữ và văn hoá Việt, hướng dẫn sinh viên nước ngoài vào Việt Nam nghiên cứu là điều rất nên làm. Lúc đó theo tôi hiểu anh không phê phán chế độ chính trị, như sau này qua các bài viết trên VOA Blog, mà chỉ phê bình văn học qua những tác phẩm của anh đã được xuất bản. Anh không phải là người tham gia sinh hoạt hay có những hoạt động chính trị. Thế sao nhà nước lại cấm anh vào!

Tôi đến với Tiền Vệ như một tác giả đóng góp bài viết mới chỉ sau này, từ năm 2009, nhất là sau khi có mục Đối Thoại là diễn đàn thảo luận mở rộng.

Tiền Vệ đã có những cú sút rất đẹp, thủng lưới đối phương nhiều lần. Chẳng hạn như phê bình bản dịch Lolita của Dương Tường hay bản dịch Bản Đồ và Vùng Đất, và bản dịch Vô Tri của Cao Việt Dũng.

Tiền Vệ sút vào thơ Hoàng Quang Thuận, tung lưới chuyện trong nước đạo văn là những đường banh rót vào khung thành. Bài phê bình “Nhà phê bình văn học” Nguyễn Thanh Sơn của Ngô Huy Liễn là một cú đá đẹp mắt khác.

Trong hai anh đứng đầu Tiền Vệ, nếu Nguyễn Hưng Quốc thích lừa banh thì Hoàng Ngọc-Tuấn là cặp giò với những cú sút mạnh thẳng vào lưới mà đối phương không biết làm sao đỡ.

Những cú đá của Tiền Vệ khiến đối phương choáng váng. Họ lo sợ trước phong cách xung phong của Tiền Vệ.

Cuối năm 2010 hai anh Quốc và Tuấn lại có dịp đến San Jose hát và nói chuyện văn học. Hôm đó, một phóng viên đài VTC chuyên về đời sống, văn hoá từ Việt Nam đến San Jose làm phóng sự sinh hoạt văn nghệ của người Việt hải ngoại và có liên lạc với tôi, do sự giới thiệu của một bạn học từ Đại Học Berkeley và đang làm việc ở Việt Nam. Tôi nói về buổi sinh hoạt của Tiền Vệ và mời đến tham dự. Lúc đầu phóng viên đồng ý, ít phút sau gọi lại báo sẽ không đến vì không thích hợp.

Thì ra văn học nghệ thuật Tiền Vệ không hợp nhãn đối với những quan văn học trong nước.

Tôi thì lại thích Tiền Vệ vì những cú đá ngoạn mục.

 

Hình: Hoàng Ngọc-Tuấn (trái), Vương Ngọc Minh, Nguyễn Tâm, Nguyễn Xuân Hoàng và Nguyễn Hưng Quốc
đang tìm mua sách cũ ở San Jose, tháng 7-2011 (ảnh Bùi Văn Phú)

 

 

----------------------------------

Các tác phẩm cùng đề tài:

Không có sự cô độc nào  (tiểu luận / nhận định) - Trần Tiến Dũng
[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Giờ đây nhìn lại, tôi thấy mình chính xác khi đã tin rằng Tiền Vệ là miền đất hứa của phẩm chất văn học tiên phong và ý thức tự do... Không có sự cô độc nào trước bóng tối ác hiểm của hệ thống độc tài kiểm duyệt và đặt bẫy. Đã chọn là thi sĩ và nhà văn tự do thì không có sự cô độc nào, cho dẫu là vẻ ngoài. Sự thật là vậy, bởi sự kiên nhẫn khinh thường loại chữ nghĩa chuồng trại luôn có không khí sạch và cần thiết hơn cho ý thức và sáng tạo... (...) (...)
 
[10 NĂM TIỀN VỆ] ... 10 năm Tiền Vệ là cả chặng đường dài của tờ báo mạng về văn học nghệ thuật, nhưng để hình thành “một khối Thịnh Vượng Chung của văn học nghệ thuật Việt Nam, nơi, bất chấp những dị biệt về địa lý và chính trị, mọi người có thể gặp gỡ nhau trong nỗ lực tìm tòi và thử nghiệm để trả công việc sáng tác trở về đúng nguyên nghĩa của nó: làm ra cái mới” thì quả là một thử thách cam go, ác liệt!... (...) (...)
 
10 năm Tiền Vệ  (ký sự / tường thuật) - Lê Trung Tự
[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Đến khi Tiền Vệ chính thức ra đời, tôi bỗng nhiên trở thành một độc giả hết sức trung thành. Sáng, tôi đến chỗ làm sớm hơn những người khác, việc đầu tiên là mở internet và bấm vào nút trang nhà tienve.org; giờ nghỉ buổi sáng, tienve.org; giờ ăn trưa, tienve.org; trước khi tắt máy ra về, tienve.org; buổi tối, trước khi đi ngủ, tienve.org... (...) (...)
 
[10 NĂM TIỀN VỆ] ... tôi thấy giấc mơ tôi nguyên vẹn trên lưng còng gió / tôi quay về khu vườn bỏ hoang / xác nhận sự tồn tại của chữ / tôi ngắm kỹ diện mạo thơ / và tôi không ngủ... (...)
 
[10 NĂM TIỀN VỆ] ... luôn mở ra / ở phía trước / xa thẳm / những con đường / nhìn ngược thời gian / đánh thức những giấc mơ / đêm cứ chảy dài / xoã tung trời mái tóc / nghe bên trong / một giọng nói huyền / lặng thanh... (...)
 
[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Sẽ có vụ mùa tốt khi khí hậu văn học nghệ thuật không còn ô nhiễm vì chính trị; khi người sáng tác vượt lên được sự cô quạnh của hoàn cảnh sống cùng sáng tác của mình. “Thập niên đăng hoả” của Tiền Vệ với những bước tiến mạnh mẽ về phía trước: “Hé cửa vào mai sau”... (...) (...)
 
[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Cho tới bây giờ tôi vẫn luôn nghĩ rằng khi cần một nơi để gởi gắm trái tim mình tôi sẽ tìm đến Tiền Vệ, nơi tôi có thể vào và bỏ lại những xao xác, áp lực của cuộc sống trong thơ, văn. Nó là bến cảng của các con tàu cảm xúc, chốn trú ẩn của những tâm hồn yêu văn chương, âm nhạc nghệ thuật... (...) (...)
 
[10 NĂM TIỀN VỆ] ... ngày qua đi / tấm khăn choàng của sương mù / phủ lên tôi / với các từ bí mật / nhưng trong cái nhìn hoài nghi của bạn, nơi mà thế giới đã đi vào / tôi là ai, có thể... (...)

 

Mười năm Tiền Vệ (2002-2012)  (tiểu luận / nhận định) - Nguyễn Hưng Quốc

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Trước, tôi đã biết, trên lý thuyết, tính tốc độ và tính toàn cầu của internet, nhưng chỉ với Tiền Vệ, tôi mới cảm nhận được, một cách trực tiếp, ý nghĩa thực sự của hai đặc điểm ấy... (...) (...)

 

Khi chúng đến  (truyện / tuỳ bút) - Lưu Diệu Vân

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Tôi phát hiện mình đang lơ lửng trong một thòng lọng kết bằng những còng dấu hỏi. Tôi thấy chúng ập đến, chưa kịp hỏi câu cuối cùng. Tại sao phải luôn cần biết? ... (...) (...)

 

Bút nữ Tiền Vệ  (nhiếp ảnh) - Tú Trinh

[10 NĂM TIỀN VỆ] Tác phẩm nhiếp ảnh ghép (photo collage), thực hiện vào tháng 11.2012...

 

Những ý nghĩ trên ghế bố  (ký sự / tường thuật) - Thận Nhiên

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Bạn có tò mò, vậy chứ toà soạn của Tiền Vệ được đặt ở đâu? Tôi xin mời bạn đến thăm nhé. Nó ở đây. Trong căn phòng này. Ông chủ biên đã đọc những gì bạn viết ở đâu ư? Ở đây, trên mặt bàn bề bộn này. Văn chương của bạn viết được đọc với những thứ gia vị gì ư? Bạn thấy đó, cái gạt tàn đầy ắp chưa được đổ và hai chiếc ly chỉ còn cặn rượu... (...) (...)

 

Tiền Vệ & tôi  (ký sự / tường thuật) - Nguyễn Viện

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Với Tiền Vệ, gần như tôi được thỏa chí viết. Tôi có thể viết bất cứ thứ gì tôi nghĩ và tôi muốn. Viết không theo một khuôn khổ nào. Viết sao cũng được... (...) (...)

 

Những gợi mở về cách nhìn thế giới  (tiểu luận / nhận định) - Nguyễn Thanh Hiện

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... có thể nói suốt mười năm qua, trang mạng tienve.org đã làm được công việc đi tiên phong trong việc giới thiệu những cái mới của văn học và nghệ thuật thế giới, cả trong lĩnh vực hư cấu lẫn lĩnh vực phi hư cấu... (...) (...)

 

Duyên vui  (ký sự / tường thuật) - Hiệp Phong

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Luôn luôn đi trước, thay đổi, mới lạ không ngừng mới là Tiền Vệ. Nhân kỷ niệm 10 NĂM TIỀN VỆ, gọi là: lời quê chắp nhặt dông dài, tôi mạn phép góp đôi dòng “lưu bút” vào ngày này như một lời chúc mừng, như một bó hoa tươi thắm gửi tặng đến Ban Biên Tập Tiền Vệ. Một Tiền Vệ trí tuệ, phong phú, tinh tường — một Trái tim Nghệ sĩ... (...) (...)

 

tim hãy còn đập  (hội họa) - Vương Ngọc Minh

[10 NĂM TIỀN VỆ] Tác phẩm sơn dầu trên bố, thực hiện vào tháng 11/2012...

 

Cuộc tình nửa đoạn  (thơ) - Ðinh Phương

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... hằng ngày tôi đến thăm em / thỉnh thoảng bắn lên trời những nụ hôn / em ngồi lựa chọn / chỉ nhặt những cái lăn lộn / những cái điên tiết / chẳng giống ai... (...)

 

Từ Nguyễn Hưng Quốc tới Hoàng Ngọc-Tuấn  (ký sự / tường thuật) - Hoàng Xuân Sơn

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Nhân kỷ niệm 10 năm Tiền Vệ, xin cảm tạ quý bằng hữu đã cho tôi có cái đà bung tiếp trong cuộc chơi thơ ca văng mạng. Và xin tặng anh em chủ trương Tiền Vệ một lẵng hồng nhung thắm đượm tình quê, tình người.... (...) (...)

 

Những chiến binh  (thơ) - Lê Nguyên Tịnh

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... những chiến binh / làm lịch sử sống động / họ luôn đi về phía trước / với lòng vô uý / mặt trời rực rỡ trong tim / thời gian đối với họ là niềm xác tín... (...)

 

retro  (thơ) - Nguyễn Man Nhiên

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... bầu trời mãi bỏ đi, hướng gió giả vờ / con bồ nông trong mũ bơi huýt sáo / những chiếc lông chim chầm chậm xoay vòng / giấc mơ bị sờn của tôi mắc kẹt trong cát lún... (...)

 

Máu chảy ra thì lạnh  (thơ) - Lê Vĩnh Tài

[10 NĂM TIỀN VỆ] Khi bạn cứa vào cổ tay / Cắt đứt nỗi đau đang giày vò bạn / Máu chảy đến khi bạn cảm thấy cơ thể mình trống rỗng / Như hàng ngày bạn vẫn xả nước thải xuống cống / Máu chảy ra thì lạnh... (...)

 

Cơn mộng giữa rừng phong (truyện / tuỳ bút) - Hoàng Long

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Đã hết một mùa thu ư? Anh thấy mình ngồi đây đã ngàn năm, đã qua bao mùa trăng, bao nhiêu lần lá đổ. Nhưng đồng hồ mới chỉ hai giờ rưỡi chiều. Mới ba mươi phút trôi qua. Mặt ao vẫn lặng lẽ, đàn vịt nhỏ vẫn bơi bơi, gió nhẹ thổi những lá phong rơi rải rác, ngôi chùa vẫn yên tĩnh trầm tư. Tiếng chuông chùa đã thức tỉnh anh khỏi cơn đại mộng. Cuộc đời có khác gì một giấc chiêm bao giữa trưa thu?...

 

Tiền Vệ (thơ) - Vũ Trọng Quang

[10 NĂM TIỀN VỆ] Như một tiền đạo / lao về phía trước / không lùi lại / cũng không đứng lại / đứng lại là lùi lại / hậu vệ // Thoát khỏi ngã ba / chữ nghĩa giương biểu ngữ / trên mặt sông đang chảy / ra biển lớn...

 

Mười năm tienve.org  (thơ) - Lê Vĩnh Tài

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Thúy đã nói: / Tiền Vệ là nơi chúng ta sẽ công bố lần đầu tiên những tác phẩm của mình. / Như Mẹ đã chọn nơi ấm áp để sinh chúng ta... (...)

 

Những hạt giống bay đi  (hội họa) - Ann Phong

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Tranh acrylic trên bố, sáng tác năm 2011. Hoạ sĩ gửi riêng cho Tiền Vệ như một lời chúc mừng sinh nhật 10 năm...

 

Giao hưởng chiều  (thơ) - Chiêu Anh Nguyễn

[10 NĂM TIỀN VỆ] ... Có gì / ngoài khung cửa ấy / bức tường chắn lối mòn như tất cả những bức tường / trên đời / chiếc cửa sổ kéo rèm vàng nhạt, khung cửa cao quá đầu người / mờ đục / có gì / ngoài khung cửa / cây con đã đâm lên từ sau ô kính... (...)

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021