|
|
Khi nghệ sĩ Việt Nam phải làm nghệ thuật “nước đôi”
[đối thoại]
|
|
Triển lãm HÁT TRÊN CÁNH ĐỒNG XANH của Hoạ sĩ Đinh Quân tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Hà Nội, diễn ra từ 06/03 đến 18/03/2009, có cả sự kết hợp giữa hội hoạ, sắp đặt, Video art. Thật không hổ danh là một trong những nghệ sĩ thành đạt của Việt Nam, trong thời buổi kinh tế suy thoái toàn cầu vẫn chịu chơi hết mình. Mỗi thứ nghệ thuật thời thượng ở Việt Nam bây giờ đang là “cấp tiến” đều có mặt từ sắp đặt, Video art với âm thanh , ánh sáng hoành tráng, cho đến những tranh sơn mài công nghiệp rất “khủng bố” về mặt kích thước và cả hình thức.
Khai mạc triển lãm là ông chủ tịch Hội mỹ thuật Việt Nam, đủ để chứng tỏ mức độ triển lãm quan trọng đến thế nào đối với hoạ sĩ Đinh Quân và cũng dường như Hội Mỹ thuật Việt Nam sẽ là sự bảo chứng cho chất lượng nghệ thuật của triển lãm.Rất nhiều nghệ sĩ, phóng viên đài, báo, TiVi đến dự.
Là một hoạ sĩ có tên tuổi trong thị trường tranh Việt Nam những năm qua với phong cách dễ nhận biết qua motif các thiếu nữ e ấp, gợi cảm bên những lá sen, tàu chuối, nhưng đến triển lãm này Đinh Quân lại thay đổi khác hẳn, như từ “lạnh” chuyển sang “nóng” vậy, đang từ các mỹ nhân “Phong nhũ phì đồn”, đài các, chuyển sang hình thức hầm hố, khoa trương.
Người xem ngỡ ngàng trước một Đinh Quân lạ lẫm... và từ ngỡ ngàng đám đông nghệ sĩ bắt đầu nhận ra có gì đó quen quen. Mỗi thứ một chút, mỗi thứ một chút đã gặp đâu đó rồi. Ấn tượng chung là không phải tình cảm và suy nghĩ của Đinh Quân lâu nay mọi người vẫn biết. Và Giống Tàu quá, cụ thể là giống biểu hiện của nghệ sĩ Fang Li Jun. Mời độc giả xem vài tác phẩm của Fang Li Jun dưới đây:
Xin thử so sánh mỹ thuật của Fang Li Jun (Trung Quốc) và Đinh Quân (Việt Nam):
Trước những nhân vật méo mó, ngoác mồm dị mọ (mà không ra gào thét) có một tâm lý bầy đàn, tăm tối trên tranh , tượng sắp đặt của Đinh Quân trong triển lãm thì rất nhiều người không hiểu tại sao Đinh Quân lại đặt tên là HÁT TRÊN CÁNH ĐỒNG XANH .và nhiều tranh trong triển lãm cũng đều là Hát... Cái tên rất sến, thơ mộng nhưng hoàn toàn không liên quan gì tới hình thức đám đông vẹo vọ, ngoác mồm, vô hồn chờ đợi trong các tác phẩm.
Đấy là tôi nghĩ như vậy. Phải chăng đây là việc “lực bất tòng tâm”, hoạ sĩ Đinh Quân muốn vẽ các nhân vật đang hát, ca thanh bình đợi mưa... nhưng không thể hiện được nên mới ra nông nỗi mọi người lại hình dung thành việc khác? Còn nếu hoạ sĩ thực muốn vẽ đám đông kia có tâm trạng bầy đàn, kêu đòi... mà lại vẫn đặt tên là HÁT TRÊN CÁNH ĐỒNG XANH (quá lãng mạn) thì rõ ràng Đinh Quân đã làm nghệ thuật nước đôi. Chiều lòng được nhà chức trách về cái tên và hình thức thì chiều được một dạng thị hiếu nào đó. Quá giỏi cả đôi đường. Lại có ý kiến khác trong triển lãm là Đinh Quân đang thể hiện nỗi lo của cả xã hội đang bức xúc về vấn đề khai thác Bauxit ở Tây Nguyên, trước hiểm hoạ về môi trường, nạn bùn đỏ, về nguy cơ người Trung Quốc vào Tây Nguyên ngày một đông ... Như thế hoạ sĩ đã thể hiện được trách nhiệm của người nghệ sĩ trước các vấn đề của xã hội rồi còn gì? Lại dùng chính hình thức của các hoạ sĩ Trung Quốc để nói về nguy cơ Trung Quốc thì quả là cao kiến. Xin bái phục. (Kiểu như lấy vũ khí địch đánh địch trong chiến tranh Việt Nam ngày xưa đó mà). Không biết những điều đó có giống với suy nghĩ của Hoạ Sĩ Đinh Quân và nhiều người xem không? Làm nghệ thuật ở Việt nam khó thật, cứ phải suy tính đủ đường để đạt cả danh và lợi. Vừa muốn có tiếng là người cấp tiến, làm nghệ thuật đích thực, vừa muốn có được thị trường nghệ thuật lâu dài ổn định đòi hỏi người nghệ sĩ phải trả giá, tìm đường đi tiếp. Nhưng đi theo hướng nào lại tuỳ thuộc vào nhân cách và văn hoá của mỗi người và lúc đó câu hỏi NGHỆ SĨ (ANH) LÀ AI? LÀ NGƯỜI NHƯ THẾ NÀO? mới có câu trả lời rõ ràng, đầy đủ nhất. Vậy học tập cụ Bút Tre, cũng xin có thơ rằng: Tiến lên là Tiến đi đâu? Tiến lên là quyết đi đầu chứ sao? Đi đầu rồi biết đi đâu? Đi đầu để lại giống Tàu chứ sao! Hảo lớ! Mỹ thuật Việt Nam đương đại - Hảo lớ! Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam - Hảo lớ! Hội Mỹ thuật Việt Nam - Hảo lớ !
Thanh Xuân [độc giả]
________
Lời toà soạn: Thanh Xuân — người viết bài này — là một độc giả từ Hà Nội, không phải là nhà thơ Thanh Xuân ở Sài Gòn.
------------------- Các bài đối thoại khác về mỹ thuật:
19.12.2008
[MỸ THUẬT] Lần này, tranh và thơ — Welcome To Vietnam & “Gửi Marilyn Monroe” — đều xuất sắc, nhờ cảm xúc thật và cách sử dụng hình ảnh Marilyn Monroe (Việt hoá/Marilyn hoá/thi hoá) thích hợp với bối cảnh Việt Nam đương thời, đang tha hoá du lịch (trơ trẽn ngụy tạo, “duyên dáng” hoá văn hoá “cổ truyền”) để câu khách trong ngoài... (...)
18.12.2008
[MỸ THUẬT] Nhân đọc bản dịch “Ca thi cho Marilyn Monroe” của Yòrgos Chronas do dịch giả Nguyễn Đăng Thường chuyển ngữ rất tuyệt đăng trên Tiền Vệ, lại mới được xem loạt tranh của hoạ sĩ Lê Quảng Hà với hình ảnh Marilyn Monroe quen thuộc, nhận thấy giữa thi nhân, họa sĩ, dịch giả (và có thể, cả người đẹp) dường như có rất nhiều đồng cảm, tôi mới cảm tác viết nên bài “Gửi Marilyn Monroe”... (...)
13.12.2008
[MỸ THUẬT] Việc sử dụng lại hình ảnh Mona Lisa và Marilyn Monroe nhưng bị xấu xí hoá trong hội hoạ “dấn thân/tố cáo” của Lê Quang Hà, theo thiển nghĩ của tôi, là không thích hợp và không thú vị tí nào cả. Tại sao Mona và Marilyn? Họ đã làm gì nên tội để bị hoạ sĩ Lê Quang Hà lôi ra bêu rếu, làm biểu trưng cho Tội Ác?... (...)
Ở Việt Nam, trong giới văn nghệ sĩ, những người may mắn nhất có lẽ là hoạ sĩ. May mắn vì, trước hết, họ ít bị chính quyền chú ý... May mắn hơn nữa là, trong khi chính quyền làm lơ thì giới thương mại lại chú ý... (...)
11.12.2008
[MỸ THUẬT] ... Cũng tái sử dụng hình ảnh nàng Mona Lisa một thời được coi là tác phẩm tiêu biểu cho nghệ thuật thời Phục Hưng với những “tiêu chuẩn vàng” về mỹ (thuật/học), với một cái nhìn đầy hóm hỉnh và thủ pháp biếm hoá tinh tế, hoạ sĩ Lê Quảng Hà đã khoác lên mình nàng Lisa mới bộ y phục có tên gọi “đại cán” của thời quân sự hoá... (...)
08.12.2008
[MỸ THUẬT] ... Giả sử Leonardo da Vinci sống lại vào năm 1919 và nhìn thấy bức L.H.O.O.Q. của Marcel Duchamp, chắc hẳn ông phải té ngửa ra vì bị sốc!... (...)
04.12.2008
[MỸ THUẬT] ... Nếu thông điệp ấy là lời báo động về một đời sống bị cơ giới hoá, bị tràn ngập bởi máy móc, thì thông điệp ấy không có gì mới mẻ... Tôi đoán Lê Quảng Hà muốn đưa ra một thứ thông điệp khác... (...)
[MỸ THUẬT] ... Vẽ là nhu cầu bộc lộ tâm trạng của hoạ sĩ và đó là sáng tạo tự do, không thể đóng khung mọi hành động sáng tạo vào một “khuôn khổ” chung nào đó. (Dù rằng hành động đó chỉ có thiện ý vì cái đẹp đi chăng nữa). Bởi nếu thế thì chỉ cần các “Chính ủy” chỉ đạo là đủ, cần gì đến suy nghĩ của các nghệ sĩ nữa... (...)
02.12.2008
[MỸ THUẬT] ... Cái đẹp là một khái niệm mở, tạo ra những vẻ đẹp biến hoá không ngừng trong nghệ thuật nói riêng và trong đời sống nói chung. Vì thế, sự bắt chước rập khuôn, tuân theo những nguyên tắc của người đi trước để làm công việc sáng tạo và thẩm định giá trị tác phẩm hôm nay, là dấu hiệu tiêu vong của nghệ thuật... (...)
[MỸ THUẬT] Để góp tư liệu cho cuộc đối thoại về Triển Lãm “MÁY” của Lê Quảng Hà, anh Phạm Long từ Hà Nội đã gửi đến Tiền Vệ một số ảnh do anh chụp được ngay tại Viện Geothe trong ngày khai mạc cuộc triển lãm (24.10.2008)... (...)
01.12.2008
[MỸ THUẬT] ... “Người khác”, và cả “chính mình” trong tranh anh, đều trở thành những hình nhân dị dạng, ma quái, nhiều khi mang dáng dấp dã thú, với những cái nhìn đau đáu, xỉa xói hay đanh lạnh, tồn tại bên nhau, nhiều khi kết dính vào nhau nhưng mỗi người vẫn là một cõi tách biệt, nặng trịch... (...)
30.11.2008
[MỸ THUẬT] ... Người mẫu của ông phần lớn đều xấu, da thịt bèo nhèo, không có vẻ gì quyến rũ cả. Thế nhưng tranh của ông vẫn đẹp... (...)
29.11.2008
[MỸ THUẬT] ... Chỉ căn cứ vào lập luận chung chung của Lê Thiết Cương trong bài “Mèo trông nhà”, tôi có cảm tưởng quan điểm thẩm mỹ của Lê Thiết Cương vừa lạc hậu vừa ngây thơ... (...)
28.11.2008
[MỸ THUẬT] ... Trong khi Cương có thể mãn nguyện với sự mất tự do của mình trong cái lồng son với những nguyên tắc, thì Cương lại đi trách cứ những người khao khát bầu trời sao không vào lồng để chia sẻ cùng anh sự tẻ nhạt đó... (...)
[MỸ THUẬT] ... Vẽ tranh nhưng tâm hồn anh vẫn đang lơ mơ cùng sắp đặt. Hà giống như một anh chàng trong chuyện cổ ra chợ mua một con mèo thật to khoẻ về để một công đôi việc vừa bắt chuột, vừa... trông nhà... (...)
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021