Văn học hải ngoại là dòng chảy tiếp nối của văn học miền Nam Việt Nam, kế thừa những thành tựu xuất sắc, đỉnh cao, của văn học miền Nam, đồng thời phải tiếp nhận những biến động lịch sử gây ảnh hưởng không chỉ đến tâm thức sáng tạo mà còn có phần ảnh hưởng đối với cả nghệ thuật, thi pháp.

Hiện nay, giới văn học sử trong nước và nhất là chính thống chưa có một công trình nghiên cứu nào thoả đáng về văn học miền Nam, thì tất yếu cũng không đủ năng lực đánh giá về văn học hải ngoại.

Phán rằng văn học hải ngoại có tự do mà không có tác phẩm lớn, là một cách nói lấy được, theo cảm tính, thiếu cơ sở.

Trong nước, việc gửi bài viết, sáng tác cho các trang mạng khắp nơi trên thế giới là điều dễ dàng, không ai phủ nhận. Nhưng cũng không ai phủ nhận rằng, vẫn có một khuynh hướng “chính thống” chi phối mọi sự đánh giá, thẩm định, kể cả ở những lĩnh vực tưởng chừng được xem là “xã hội hoá” ví như một số giải thưởng văn học xã hội hoá. Khuynh hướng thiên kiến, bênh che, cơ cấu, đánh giá thiếu công bình khách quan, tôn xưng giá trị ảo vẫn lấn át khuynh hướng khoa học, thiện chí, lấn át giá trị thực. Với một môi trường như vậy, vẫn không thể nào tạo ra tự do đích thực và điều kiện xứng đáng, ưu đãi tài năng.

Việc khủng hoảng các giá trị là điều có thực, không chỉ ở Việt Nam, mà là khuynh hướng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, nếu trên thế giới, vấn đề khủng hoảng giá trị mang tầm triết học, đó là khủng hoảng có tính triết học, khủng hoảng dựa trên sự “thông tuệ” mọi vấn đề tri thức khoa học đã có, thì “khủng hoảng” ở Việt Nam đơn thuần dựa trên sự lười biếng, dễ dãi, ảo tưởng. Hầu hết các “ngôi sao” văn chương và “ngôi sao” phê bình mà truyền thông chính thống Việt Nam dễ dãi lăng xê thực ra là những kẻ biếng lười, ít đọc và thiếu tri thức cũng như trải nghiệm. Điều này ông Nguyễn Thanh Sơn có nói đúng một phần.

------------------

Bài liên quan: