|
|
Hoạ sĩ người Việt đầu tiên vào vòng chung kết của giải thưởng Archibald
[đối thoại]
|
|
Tin vui! Lần đầu tiên có một hoạ sĩ người Việt được vào vòng chung kết của Archibald Prize, một trong những giải thưởng hội họa lớn nhất ở Úc. Giải thưởng này được thành lập từ năm 1921 và dành riêng cho thể loại tranh chân dung. Trong số những hoạ sĩ đoạt giải Archibald đã có những tên tuổi lớn như George Lambert, William Dobell và Brett Whiteley. Phần thưởng cho người đoạt giải là 50 ngàn Úc kim. Lần đầu tiên có một hoạ sĩ người Việt được vào vòng chung kết của Archibald Prize, một trong những giải thưởng hội họa lớn nhất ở Úc. Năm nay, Archibald Prize 2010 có tổng cộng 849 tác phẩm dự thi. Trong số đó chỉ có 34 tác phẩm lọt vào vòng chung kết. Tác phẩm “Unleashed” của Nguyễn Khuê là một trong 34 tác phẩm đó.
“Tôi như bay lên tới cung trăng!” Nguyễn Khuê nói với phóng viên báo MVC(Melbourne Community Voice for Gay and Lesbian Readers). “Chỉ mới vào vòng chung kết, tôi đã thấy như mình chiến thắng rồi!” Anh cảm thấy nao nức đến nỗi anh không ngủ được suốt mấy ngày liền. Nguyễn Khuê là một người Việt tỵ nạn. Anh đến Úc năm 1988 sau khi vượt biển từ Việt Nam và trải qua 6 tháng trong trại tỵ nạn Pulau Bidong ở Malaysia. Là một thanh niên đồng tính luyến ái lớn lên tại Việt Nam trong những năm 80 dưới chế độ cộng sản, Nguyễn Khuê không có tự do ngôn luận như một nghệ sĩ và như một người đồng tính luyến ái. “Bạn phải rất cẩn thận về những điều bạn nói ra,” anh tâm sự. “Hồi còn nhỏ, tôi đã bị hiếp đáp vì tôi biểu lộ nữ tính, vì thế tôi đã học cách giả vờ sống như một đứa con trai không đồng tính luyến ái. Lớn lên tôi sợ diễn tả chính mình.” Sau khi định cư ở Úc hơn 20 năm, Nguyễn Khuê đã thực sự tìm thấy sự tự do diễn đạt. Anh đạt được điều này nhờ có sự trợ lực của Jonathan, người yêu của anh. “Không có sự trợ lực của anh ấy, tôi không thể nào làm được những việc mà tôi đang làm.” Nguyễn Khuê nói với báo MVC. Bây giờ anh rất tự tin với bản thân mình. “Tôi là người đồng tính luyến ái, tôi hãnh diện về điều đó và tôi không còn giấu giếm nữa.” Tác phẩm “Unleashed” là một bức chân dung tự hoạ, diễn tả nội tâm và những kinh nghiệm sống của Nguyễn Khuê. Khách thưởng ngoạn có thể tìm thấy trong chi tiết của bức tranh có hình ảnh của biển, con thuyền, những con cá, những con bạch tuộc, một cái dương vật, một cái hậu môn, một đôi môi mím chặt trong câm lặng... Khi hay tin Nguyễn Khuê lọt vào vòng chung kết, chị Bội Trân (nhà nghiên cứu lịch sử mỹ thuật) đã tổ chức một bữa tiệc mừng ở tư gia và mời bạn bè văn nghệ ở Sydney đến chung vui với Nguyễn Khuê. Nhờ dịp này, tôi mới có cơ hội gặp anh lần đầu tiên. Thì ra Nguyễn Khuê là “con nhà nòi”. Thân mẫu của anh là hoạ sĩ Nguyễn Thị Tâm, một nữ họa sĩ nổi tiếng về tranh màu nước trên lụa (và trong khoảng 10 năm qua bà tập trung sáng tác tranh sơn dầu), nguyên giáo sư trường Cao Đẳng Mỹ Thuật Gia Định-Sài Gòn. Nguyễn Khuê có 5 anh chị em, và trong cả gia đình 7 người thì có đến 6 người hoạt động trong ngành mỹ thuật! Trong bữa tiệc, Nguyễn Khuê đã dùng laptop để trình bày cho các thân hữu xem những loạt tranh mà anh đã thực hiện và anh kể lại những cảm nghĩ và kinh nghiệm sáng tạo của mình ở từng bức tranh. Tranh của anh sử dụng nhiều chất liệu khác nhau và tiếp cận những đề tài khác nhau, nhưng đặc biệt nhất là đề tài về cái đầu và thân thể con người.. Anh có những lối vẽ độc đáo khiến ai nấy đều thán phục. Anh nói năng hoạt bát, tự tin, nhưng anh thố lộ là đang hồi hộp, có lẽ đêm nay sẽ mất ngủ vì sáng mai (26/3/2010) hội đồng giám khảo sẽ công bố kết quả của Archibald Prize 2010. Trước khi chia tay với mọi người, anh nói: “Tự do là điều quan trọng nhất cho một nghệ sĩ, để có thể thực sự sống và sáng tạo.” 
Nguyễn Khuê đang nói chuyện với hoạ sĩ Ray Beattie
(TTTD chụp vội bằng điện thoại di động)
Các thân hữu văn nghệ sĩ.
Từ trái sang phải: Kon Gouriotis, Võ Quốc Linh, Bội Trân, Ray Beattie, Nguyễn Khuê,
Mỹ Lệ Thi, Hoàng Ngọc-Tuấn, Lê Văn Tài.
(TTTD chụp vội bằng điện thoại di động)
Tôn Thất Thái Dương
25/3/2010
--------------- Bài liên hệ:
26.03.2010
[MỸ THUẬT ĐƯƠNG ĐẠI] ... BOM là một tác phẩm với kết cấu tương đối đặc biệt, cấu thành bởi 60m vuông gương vỡ vung vãi sơn đỏ trên bề mặt. Công trình nghệ thuật sắp đặt này (installation art) kéo dài đến hết 30/3/2010, mang lại cơ hội cho công chúng có những trải nghiệm [cũ/mới] với một khái niệm/đối tượng luôn ám ảnh con người về sức mạnh hủy diệt và/hoặc sự bùng nổ sáng tạo [cần thiết?/rồ dại?] của khoa học-nghệ thuật... (...)
20.03.2010
[MỸ THUẬT ĐƯƠNG ĐẠI] ... Nhà phê bình nghệ thuật Bùi Như Hương từng so sánh hội hoạ Lê Quảng Hà với nhiều xu hướng/chủ nghĩa/phong cách khác nhau: biểu hiện, pop, siêu thực... Thực ra, theo tôi, bao trùm lên hành trình nghệ thuật của ông vẫn dứt khoát là lối thực hành nghệ thuật mang tính ý niệm... (...)
18.03.2010
[MỸ THUẬT ĐƯƠNG ĐẠI] ... nẩy lửa / u hoài / mắt thẳm / cuồng nộ // cốt xương / lột trơ / nhục cảm // oằn oại / hoài hoải / bàn tay / bàn tay... [Cảm tưởng của Phạm Long về cuộc triển lãm “The solitary world of Ly Tran Quynh Giang - 1974 cùng cái nền buồn ở đó” ] ... (...)
02.03.2010
[MỸ THUẬT & VĂN HOÁ] ... Cái gì? Nói đùa hả? Điên cả rồi à? Làm gì mà có cái chuyện như thế? Có. Có chứ. Nhưng không, không phải là... Ôi, không. Không phải là... [Xin lưu ý: có hình khoả thân] (...)
27.01.2010
[MỸ THUẬT] ... sừng sững một ông [lớn] giáo sư? đười ươi? dúm dó ba chục mầm [non] tương lai? những thằng [bé] người những con [bé] người đóng khuôn trong thành phố đượi! ... [Nhân xem cuộc triển lãm tranh/tượng “Những người trong thành phố” của họa sĩ Phạm Ngọc Dương tại Viện Goethe Hà Nội từ 9 đến 16/01/2010. Một cuộc triển lãm đích đáng!] (...)
02.09.2009
[MỸ THUẬT] ... Nhân có cuộc đối thoại về “cứt” khá thú vị, tôi xin gửi vài bức tranh để minh hoạ... (...)
26.08.2009
[MỸ THUẬT] ... Theo Manzoni, bất cứ thứ gì, kể cả những vật dụng thông thường trong đời sống hàng ngày, cũng có thể trở thành nghệ thuật khi bàn tay người nghệ sĩ chạm vào. “Cứt của người nghệ sĩ” là một trong những ví dụ cực đoan nhất: người nghệ sĩ biến chính chất thải trong cơ thể của mình để tạo thành một tác phẩm nghệ thuật... (...)
30.06.2009
[MỸ THUẬT] ... Hãy đằm mình vào không gian trầm đục, quánh đặc bao quanh các tác phẩm điêu khắc xám nặng, thô ráp, xù xì, gai góc, mà lấp lánh tính nghề thực biểu cảm tại phòng trưng bày có tên “SÓNG NGẦM” của năm nhà điêu khắc, mà nghe đâu đây tiếng ỳ ầm gầm gừ cồn cào đến khẩn thiết của một cơn giông tố đang rất gấp gần... (...)
26.06.2009
[MỸ THUẬT] ... Với một bộ phận người Việt Nam, có lẽ sự “nhạy cảm” chính trị trong những bức vẽ của Thông khiến họ lảng tránh. Dù là thế nào đi nữa, nếu đặt trong bối cảnh xã hội cụ thể, tranh của Thông thực sự không hề “nhàm” hay “nhạt”... (...)
31.05.2009
[MỸ THUẬT] ... Cuộc chơi này tuy khó xem, khó chịu (nhất là với chúng ta - những kẻ luôn tự huyễn hoặc) nhưng là một dịp hiếm để nghe/xem một giọng điệu Kẻ Chợ sơ nhiễm triết lý Kant. Nếu gặp may thì thành phần bần-cố-ngoan như ta cũng thanh lọc được tý ti cái ngã tham-sân-si?... (...)
10.04.2009
[MỸ THUẬT] Tôi thấy nhà văn Nguyễn Đình Chính vì quá yêu mỹ thuật nên quá lo xa đấy thôi chứ triển lãm của Hoạ sĩ Đinh Quân với cái tên gọi HÁT TRÊN CÁNH ĐỒNG XANH quá mỹ miều và nên thơ thì chẳng có nhà phê bình đao búa nào, Ban... nào dám đụng đến để mà “đấu tranh” nó đâu... (...)
08.04.2009
[MỸ THUẬT] ... Không biết trong một vài ngày tới cái triển lãm sắp đặt HÁT TRÊN CÁNH ĐỒNG XANH này có bị xếp vào loại “Quan điểm văn học nghệ thuật sai trái” và bị đặt lên bàn để mấy nhà phê bình vẫn tự xưng là đao búa hăng hái mổ xẻ, đấu tranh, chấn chỉnh lại?... (...)
07.04.2009
[MỸ THUẬT] ... Đây là thời của nghệ thuật... la hét bắt chước. Tây la... trước. Tàu la... tiếp. Ta la... theo. Ờ thì... la. Ờ thì... hét. Nhưng la cái chi? Hét cái gì?... (...)
[MỸ THUẬT] ... Hình như có câu của người Anh “Không phải cái gì lấp lánh đều là vàng”, thì tôi cũng xin nói lại là “Không phải cứ ngoác mồm ra thì là HÉT hoặc HÁT”. Tôi thấy Thanh Xuân nói đúng: những nhân vật (của Đinh Quân) méo mó, ngoác mồm dị mọ (mà không ra gào thét)... (...)
05.04.2009
[MỸ THUẬT] ... Mấy ông đi Pháp về thì bảo Pháp là nhất, đi Mỹ về thì vỗ đùi đen đét bảo Mỹ hay, đi Nhật về lại bảo Nhật giỏi, đi Trung Quốc về lại khen Trung Quốc vĩ đại... đúng là “Tây muôn năm, Tàu muôn năm”, như vậy thì Việt Nam ở đâu? Bản sắc dân tộc ở đâu? Điều này thực sự khó hiểu và hình như tính tự ti rồi tự đại mới chính là căn cước của người Việt vậy... (...)
04.04.2009
[MỸ THUẬT] ... Thế thì cũng giống như tôi cảm nhận: Làm gì có Hát ở đây, vậy tại sao triển lãm của Đinh Quân lại có tên là HÁT TRÊN CÁNH ĐỒNG XANH? Và nhà phê bình Phan Cẩm Thượng chỉ ra là những ý tưởng của E. Munch với ngôn ngữ biểu hiện đã gợi ý cho hoạ sĩ vài điều..., không nói có chút dính dấp bóng dáng gì “giống Tàu” ở đây. Thế mà tôi và nhiều người khác lại cảm thấy rằng “giống Tàu” hơn... (...)
02.04.2009
[MỸ THUẬT] ... Đinh Quân đã dấn thân vào một nghiệp chướng, mà có thể từ nay, nó làm cuộc sống của anh không còn cân bằng nữa. Nó đòi hỏi họa sỹ cần đi tiếp, đi rất xa, không có điểm dừng, ngôn ngữ cũng cần phát triển cùng với ý tưởng... (...)
26.03.2009
[MỸ THUẬT] ... Phải chăng đây là việc “lực bất tòng tâm”, hoạ sĩ Đinh Quân muốn vẽ các nhân vật đang hát, ca thanh bình đợi mưa... nhưng không thể hiện được nên mới ra nông nỗi mọi người lại hình dung thành việc khác? Còn nếu hoạ sĩ thực muốn vẽ đám đông kia có tâm trạng bầy đàn, kêu đòi... mà lại vẫn đặt tên là HÁT TRÊN CÁNH ĐỒNG XANH (quá lãng mạn) thì rõ ràng Đinh Quân đã làm nghệ thuật nước đôi. Chiều lòng được nhà chức trách về cái tên và hình thức thì chiều được một dạng thị hiếu nào đó. Quá giỏi cả đôi đường... (...)
22.01.2009
[MỸ THUẬT] ... “Gái thôn dồn bê nghé” là chủ đề đáu đau của tiên sinh buổi văn hoá làng tươi bười dưới gót thị dân và quan lại mới... (...)
19.12.2008
[MỸ THUẬT] Lần này, tranh và thơ — Welcome To Vietnam & “Gửi Marilyn Monroe” — đều xuất sắc, nhờ cảm xúc thật và cách sử dụng hình ảnh Marilyn Monroe (Việt hoá/Marilyn hoá/thi hoá) thích hợp với bối cảnh Việt Nam đương thời, đang tha hoá du lịch (trơ trẽn ngụy tạo, “duyên dáng” hoá văn hoá “cổ truyền”) để câu khách trong ngoài... (...)
18.12.2008
[MỸ THUẬT] Nhân đọc bản dịch “Ca thi cho Marilyn Monroe” của Yòrgos Chronas do dịch giả Nguyễn Đăng Thường chuyển ngữ rất tuyệt đăng trên Tiền Vệ, lại mới được xem loạt tranh của hoạ sĩ Lê Quảng Hà với hình ảnh Marilyn Monroe quen thuộc, nhận thấy giữa thi nhân, họa sĩ, dịch giả (và có thể, cả người đẹp) dường như có rất nhiều đồng cảm, tôi mới cảm tác viết nên bài “Gửi Marilyn Monroe”... (...)
13.12.2008
[MỸ THUẬT] Việc sử dụng lại hình ảnh Mona Lisa và Marilyn Monroe nhưng bị xấu xí hoá trong hội hoạ “dấn thân/tố cáo” của Lê Quang Hà, theo thiển nghĩ của tôi, là không thích hợp và không thú vị tí nào cả. Tại sao Mona và Marilyn? Họ đã làm gì nên tội để bị hoạ sĩ Lê Quang Hà lôi ra bêu rếu, làm biểu trưng cho Tội Ác?... (...)
[MỸ THUẬT] Ở Việt Nam, trong giới văn nghệ sĩ, những người may mắn nhất có lẽ là hoạ sĩ. May mắn vì, trước hết, họ ít bị chính quyền chú ý... May mắn hơn nữa là, trong khi chính quyền làm lơ thì giới thương mại lại chú ý... (...)
11.12.2008
[MỸ THUẬT] ... Cũng tái sử dụng hình ảnh nàng Mona Lisa một thời được coi là tác phẩm tiêu biểu cho nghệ thuật thời Phục Hưng với những “tiêu chuẩn vàng” về mỹ (thuật/học), với một cái nhìn đầy hóm hỉnh và thủ pháp biếm hoá tinh tế, hoạ sĩ Lê Quảng Hà đã khoác lên mình nàng Lisa mới bộ y phục có tên gọi “đại cán” của thời quân sự hoá... (...)
08.12.2008
[MỸ THUẬT] ... Giả sử Leonardo da Vinci sống lại vào năm 1919 và nhìn thấy bức L.H.O.O.Q. của Marcel Duchamp, chắc hẳn ông phải té ngửa ra vì bị sốc!... (...)
04.12.2008
[MỸ THUẬT] ... Nếu thông điệp ấy là lời báo động về một đời sống bị cơ giới hoá, bị tràn ngập bởi máy móc, thì thông điệp ấy không có gì mới mẻ... Tôi đoán Lê Quảng Hà muốn đưa ra một thứ thông điệp khác... (...)
[MỸ THUẬT] ... Vẽ là nhu cầu bộc lộ tâm trạng của hoạ sĩ và đó là sáng tạo tự do, không thể đóng khung mọi hành động sáng tạo vào một “khuôn khổ” chung nào đó. (Dù rằng hành động đó chỉ có thiện ý vì cái đẹp đi chăng nữa). Bởi nếu thế thì chỉ cần các “Chính ủy” chỉ đạo là đủ, cần gì đến suy nghĩ của các nghệ sĩ nữa... (...)
02.12.2008
[MỸ THUẬT] ... Cái đẹp là một khái niệm mở, tạo ra những vẻ đẹp biến hoá không ngừng trong nghệ thuật nói riêng và trong đời sống nói chung. Vì thế, sự bắt chước rập khuôn, tuân theo những nguyên tắc của người đi trước để làm công việc sáng tạo và thẩm định giá trị tác phẩm hôm nay, là dấu hiệu tiêu vong của nghệ thuật... (...)
[MỸ THUẬT] Để góp tư liệu cho cuộc đối thoại về Triển Lãm “MÁY” của Lê Quảng Hà, anh Phạm Long từ Hà Nội đã gửi đến Tiền Vệ một số ảnh do anh chụp được ngay tại Viện Geothe trong ngày khai mạc cuộc triển lãm (24.10.2008)... (...)
01.12.2008
[MỸ THUẬT] ... “Người khác”, và cả “chính mình” trong tranh anh, đều trở thành những hình nhân dị dạng, ma quái, nhiều khi mang dáng dấp dã thú, với những cái nhìn đau đáu, xỉa xói hay đanh lạnh, tồn tại bên nhau, nhiều khi kết dính vào nhau nhưng mỗi người vẫn là một cõi tách biệt, nặng trịch... (...)
30.11.2008
[MỸ THUẬT] ... Người mẫu của ông phần lớn đều xấu, da thịt bèo nhèo, không có vẻ gì quyến rũ cả. Thế nhưng tranh của ông vẫn đẹp... (...)
29.11.2008
[MỸ THUẬT] ... Chỉ căn cứ vào lập luận chung chung của Lê Thiết Cương trong bài “Mèo trông nhà”, tôi có cảm tưởng quan điểm thẩm mỹ của Lê Thiết Cương vừa lạc hậu vừa ngây thơ... (...)
28.11.2008
[MỸ THUẬT] ... Trong khi Cương có thể mãn nguyện với sự mất tự do của mình trong cái lồng son với những nguyên tắc, thì Cương lại đi trách cứ những người khao khát bầu trời sao không vào lồng để chia sẻ cùng anh sự tẻ nhạt đó... (...)
[MỸ THUẬT] ... Vẽ tranh nhưng tâm hồn anh vẫn đang lơ mơ cùng sắp đặt. Hà giống như một anh chàng trong chuyện cổ ra chợ mua một con mèo thật to khoẻ về để một công đôi việc vừa bắt chuột, vừa... trông nhà... (...)
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021