|
Nữ Thần Tự Do: từ quá khứ đến hoá thân
[đối thoại]
|
|
Cách đây không lâu trên Tiền Vệ có đăng một số hình của bạn đọc gửi đến cho biết tượng Nữ Thần Tự Do đã có trên đất nước Việt Nam từ hơn nửa thế kỉ trước. Tượng đã được dựng ở Hà Nội trong những năm trước khi đất nước chưa chia đôi và tại miền Nam trong những năm chiến tranh. Mới đây, đọc một sách ảnh về chiến tranh Việt Nam tôi thấy tấm hình dưới đây, chép ra để bạn đọc cùng xem.
Bên dưới tấm hình có ghi chú như sau: September 22, 1964 – A replica of the Statue of Liberty stands in a square of Cam Duoc,[+] 30 miles south of Saigon in Long An province, a heavily Viet Cong-infiltrated area. The town’s administrators erected the statue to show their appreciation for American values and aid.
22 tháng 9, 1964 - Một bản thu nhỏ tượng Nữ Thần Tự Do trong một quảng trường ở Cam Duoc[+] thuộc tỉnh Long An, 30 dặm về phiá nam Saigon, là một khu vực bị Việt Cộng xâm nhập nhiều. Những quan chức hành chánh thị xã đã dựng tượng để bày tỏ sự trân quí những lí tưởng và trợ giúp của người Mỹ.
[Hình trích từ Vietnam: a complete photographic history. Biên tập bởi Hal Buell, xuất bản năm 2003]
* Tôi đã có dịp ra đảo thăm Nữ Thần Tự Do ở New York, lần đầu vào đầu thập niên 1980. Vào bên trong bệ đài, trước khi leo thang xoáy lên đỉnh tượng tôi thấy một tấm bảng ghi tên hơn một trăm quốc gia có di dân đến Mỹ, trong đó đã có tên Việt Nam là một trong những quốc gia mới nhất có người tị nạn đến Hoa Kỳ định cư, đánh dấu một giai đoạn với làn sóng người Việt ào ạt đến Mỹ định cư từ sau tháng 4.1975. Đó cũng là khởi đầu cho sự thành hình của cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ.
* Năm 1998 tôi có dịp trở lại New York, lần này cùng với nhà tôi và mấy người bạn. Sau khi nhìn ngắm bức tượng thật lâu từ nhiều góc cạnh, người bạn đời của tôi là một thuyền nhân vượt biển như muốn hoá thân để tỏ lòng ngưỡng mộ vị nữ thần nổi tiếng nhất của Hoa Kỳ.
_________________________ [+]“Cam Duoc” có thể là cách “phiên âm” sai của người Mỹ khi đọc chữ “Cần Đước”, tên một huyện ở Long An. [Phụ chú của Tiền Vệ]
--------------- Bài liên hệ:
07.03.2010
[CHUYỆN HÔM NAY] ... Tượng Nữ Thần Tự Do dù Disneyland hay Vietland có vẫn hơn không. Tuy nhiên, chắc bạn cũng phải đồng ý rằng Bụt chỉ thiêng nếu có người sùng bái. Nếu chuyện đó mà xảy ra với tượng Nữ Thần Tự Do đặt bất cứ ở chỗ/nơi nào tại Việt Nam thì chắc chắn sẽ có “vấn đề” ngay lập tức... (...)
06.03.2010
[NGHỆ THUẬT & CHÍNH TRỊ] ... Thì ta cứ (tạm thời) hy vọng là “gia chủ” của “Bà đầm xòe” này sẽ không bị các “đầy tớ nhân dân” mời xuống bót “làm việc” như ông Thường lo lắng, mà “Bà đầm xoè” này sẽ được yên vị lâu dài, mặc dù với lần tái xuất hiện này, dường như Bà mang màu sắc Disneyland nhiều hơn, chứ không phải với cái ý (vinh danh Nữ Thần) như ông Thường mong muốn... (...)
05.03.2010
[NGHỆ THUẬT & CHÍNH TRỊ] ... Câu chuyện “Bà đầm xoè” cho ta bao suy nghĩ và gợi mở. Ẩn sau số phận bức tượng - một tác phẩm nghệ thuật, một sản phẩm văn hoá, người ta thấy nhiều thứ: sự cưỡng bức, sự cố chấp, sự nông cạn, những xung đột văn hoá, và cả những âm mưu, toan tính cá nhân và chính trị. Tuy nhiên có một thứ mà ta không thấy đó là sự giao lưu văn hoá tinh khiết và đúng nghĩa. Những hạn chế lịch sử, những lỗi lầm là những bài học dành cho cả người trao và người nhận... (...)
21.02.2010
[MỸ THUẬT & TỰ DO] ... Sáu họa phẩm biểu hiện của họa sĩ Lê Quảng Hà có sự hiện diện diệu kỳ của Nữ Thần Tự Do Việt Nam rất thú vị và rất thi vị... (...)
20.02.2010
[MỸ THUẬT & TỰ DO] ... Không hề tưởng tượng, cũng không ở Sài Gòn, mà tại Hà Nội, một Nữ Thần Tự Do đã thực xuất hiện, trở đi trở lại tới 6 lần trong hội họa của họa sĩ Lê Quảng Hà. Và rồi thể nào ư?... (...)
[CHUYỆN NĂM MỚI] ... Ôi, cách mạng giải phóng đã... giải phóng Nữ Thần Tự Do. Khai Sáng đã trở thành... Huyền Bí. Nếu như Nữ Thần Tự Do đã thực sự “nhập” vào Phật Tổ thì cũng... hay nhỉ. Chỉ tiếc rằng hiện nay hầu hết các chùa chiền trong nước - nhất là các ngôi chùa “danh lam” - không còn là nguồn sáng giác ngộ siêu thoát, mà là những trung tâm du lịch... (...)
[CHUYỆN NĂM MỚI] ... Sau đây là vài món hàng tự do để quý bạn tự do lựa chọn!... (...)
[CHUYỆN NĂM MỚI] ... Cám ơn Mai Anh Vũ đã cho link về “Bà Đầm Xoè” - Nữ Thần Tự Do. Rất thú vị, thiết thực, hữu ích... (...)
19.02.2010
[CHUYỆN NĂM MỚI] ... Sáng kiến của Nguyễn Đăng Thường và Phạm Vui về việc tôn vinh Nữ Thần Tự Do ở Việt Nam là rất thú vị và thiết thực. Tuy nhiên, có một thực tế cũng rất đỗi ngộ nghĩnh là: Việt Nam đã từng là một trong ba nước trên thế giới có đặt tượng đài Nữ Thần Tự Do, mà dân gian quen gọi là Bà Đầm Xoè... (...)
18.02.2010
[CHUYỆN NĂM MỚI] ... ... - viết, xịt các chữ Tự Do, Dân Chủ khắp cả: tường, cây, bảng đen, xe buýt, ô-tô... - mặc áo thun in hình Nữ thần Tự Do với hai chữ Tự Do, Dân Chủ, khẩu hiệu của Hồ Chí Minh nếu cần; mang xách tay, túi vải in hình Nữ thần Tự Do... Nữ sinh, các cô, các bà đeo dây chuyền Tự Do, Dân Chủ, Nữ thần Tự Do, như đeo tượng Phật, thánh giá... (...)
16.02.2010
[CHUYỆN NĂM MỚI] ... Đầu năm, người Hà Nội mua muối để cả năm cuộc đời được thêm... mặn mà. Đầu năm, người Hà Nội bẻ lộc / hái lá để cả năm tha hồ mà thu thập... đô la. Đầu năm, người Hà Nội đi chùa cúng vái để cả năm được đại... phát tài. Ôi đẹp thay! Những nét “văn hoá” Thăng Long “cổ truyền” đang được... hồi sinh để tạo “căn cước văn hoá” cho dân tộc Việt... (...)
15.02.2010
[CHUYỆN NĂM MỚI] ... Mỗi năm lúc đào nở / Sợ thấy ông đồ già / Phơi bày cái của nợ / Trên mạng lưới thơ ca // Khi chậu cúc vàng héo / Ngại thấy đứa bé nghèo / Bươn bả trong đám đông / Bán tuổi thơ kiếm sống // Ông đồ và đứa bé / Bóng tím in vỉa hè... (...)
|